Χριστιανισμ?? |
---|
![]() |
Σειρ? λημμ?των |
![]() |
Β?πτισμα ονομ?ζεται ?να απ? τα επτ? τελετουργικ? μυστ?ρια των χριστιανικ?ν εκκλησι?ν με χρ?ση νερο? ω? συμβ?λου εξαγνισμο?, που σηματοδοτε? την εισαγωγ? του πιστο? στο σ?μα τη? εκκλησ?α?. Η λ?ξη β?πτισμα προ?ρχεται απ? το ρ?μα β?πτω/βαπτ?ζω που σημα?νει ?βυθ?ζω συχν? ? ?ντονα, βουτ?ω, καταδ?ω?.
Σ?μφωνα με τον ευαγγελιστ? Ιω?ννη ???ν μ? τι? γεννηθ? ?ξ ?δατο? κα? Πνε?ματο?, ο? δ?ναται ε?σελθε?ν ε?? τ?ν βασιλε?αν το? Θεο??[1], εν? ε?ναι και Κυριακ? αποστολικ? εντολ? ?πορευθ?ντε? μαθητε?σατε π?ντα τ? ?θνη, βαπτ?ζοντε? α?το?? ε?? τ? ?νομα το? Πατρ?? κα? το? Υ?ο? κα? το? ?Αγ?ου Πνε?ματο??[2].

Ιστορικ? Αναδρομ?
[Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα]Ιουδα?σμ?? και Παλαι? Διαθ?κη
[Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα]Αν και ο ?ρο? ?β?πτισμα? δε χρησιμοποιε?ται για την περιγραφ? ιουδα?κ?ν ιεροτελεστι?ν, το τελετουργικ? εξαγνισμο? (? μικβ? - τελετουργικ? εμβ?πτιση) στην ιουδα?κ? παρ?δοση ?χει κ?ποιε? ομοι?τητε? με το χριστιανικ? β?πτισμα. Στο Ταν?κ και ?λλα ιουδα?κ? κε?μενα, η ε?σοδο?, ? εμβ?πτιση στο νερ?, για τελετουργικ? εξαγνισμ? καθιερ?θηκε για αποκατ?σταση τη? τελετουργικ?? αγν?τητα? σε ιδια?τερε? περιπτ?σει?.
Καιν? Διαθ?κη
[Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα]Στην Καιν? Διαθ?κη η β?πτιση πρ?τη φορ? εμφαν?ζεται απ? τον Ιω?ννη τον Πρ?δρομο. Αυτ? τη β?πτιση την ε?χαν λ?βει οι μαθητ?? και απ?στολοι του Χριστο? αλλ? και ο ?διο? ο Ιησο?? Χριστ??. Το τελετουργικ? ?ταν ιδια?τερα απλ?, αφο? σε τρεχο?μενο ?δωρ (νερ?), ο Ιω?ννη? ο Πρ?δρομο? β?πτιζε του? πιστο?? και του? καλο?σε σε μετ?νοια. Το β?πτισμα αυτ? υπ?ρξε πρ?δρομο? του βαπτ?σματο? τη? εκκλησ?α?, αλλ? ε?χε διαφορετικ? περιεχ?μενο και ?ννοια σε σχ?ση με το θεσμοθετημ?νο β?πτισμα τη? νεοσ?στατη? εκκλησ?α?. Ο σκοπ?? ?ταν η προετοιμασ?α για τον ερχομ? του Μεσσ?α και η μετ?νοια των πιστ?ν Ιουδα?ων.
Η διαμ?ρφωση του βαπτ?σματο?
[Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα]Κατ? του? αποστολικο?? χρ?νου? μια σ?ντομη ομολογ?α τη? π?στεω? αρκο?σε για την παροχ? βαπτ?σματο? σε αυτο?? που π?στευαν στο μ?νυμα των αποστ?λων ? των ευαγγελιστ?ν, χωρ?? ιδια?τερη προγεν?στερη κατ?χηση ? ειδικ? προετοιμασ?α. Στου? αρχικο?? χρ?νου? τα κηρ?γματα γ?νονταν δημ?σια εν?πιον πλ?θο? κ?σμου ? και κατ' ιδ?αν. Μ?λιστα αυτ? ε?ναι και η βασικ? αποστολ? των χριστιαν?ν, νεοφ?τιστων ? και παλαι?ν, η οπο?α πηγ?ζει απ? τον ?διο τον Ιησο?. Κατ? του? μεταποστολικο?? χρ?νου? ?μω?, προηγε?το του βαπτ?σματο? μια σ?ντομη κατ?χηση με τι? θεμελι?δει? αρχ?? τη? π?στεω?. Το β?πτισμα τελε?το με κατ?δυση στο νερ? ?πω? γ?νεται φανερ? και απ? τη γραμματε?α τη? εποχ??[3]. Επ?σκοπο? τελο?σε το β?πτισμα, εν? απ? τον Τερτυλλιαν? μαθα?νουμε[4] πω? και οι πρεσβ?τεροι και οι δι?κονοι ακ?μα και οι λα?κο? κ?τω απ? προ?ποθ?σει? ?ταν δυνατ?ν να βαφτ?σουν ν?α μ?λη τη? χριστιανικ?? εκκλησ?α?.
Πιθαν?? η κατ?χηση δεν ?ταν ιδια?τερα εκτεν??, δηλαδ? αποτελο?νταν απ? την εκμ?θηση τη? κυριακ?? προσευχ?? και τη διδασκαλ?α τη? εν Χριστ? σωτηρ?α?. Για τη διδασκαλ?α τη? εν Χριστ? σωτηρ?α? μαθα?νουμε απ? τον Βαρν?βα ?τι περιε?χε στοιχε?α και προφητε?ε? τη? Παλαι?? Διαθ?κη?, ηθικ? κατ?χηση και τη διδασκαλ?α περ? των δ?ο οδ?ν. Επ?ση? προετοιμαζ?ταν για το τελετουργικ? του μυστηρ?ου. Με το π?ρα? τη? διδασκαλ?α? και κατ? την ετοιμασ?α του βαπτ?σματο? επιβαλλ?ταν δι?μερο? νηστε?α και ομολογ?α π?στεω?.
Το β?πτισμα αρχικ? γιν?ταν σε ανοιχτο?? φυσικο?? χ?ρου? με τρεχο?μενο νερ? ?πω? οι λ?μνε? και τα ποτ?μια ? ?λλου? ειδικο?? χ?ρου?, τα λεγ?μενα βαπτιστ?ρια. Με το π?ρασμα του χρ?νου η τελετ? λ?βαινε χ?ρα στου? ναο??. Ο Ιουστ?νο? αναφ?ρει στο β?πτισμα ευχ?? για καθαγιασμ? του νερο? και εξορκιστικ?? ευχ??, εν? προ? αυτ? την κατε?θυνση θα πρ?πει να ερμηνευτε? και η νηστε?α προ του βαπτ?σματο?. Η προοδευτικ? αν?πτυξη τη? διδασκαλ?α? τη? εκκλησ?α? επ?φερε αλλαγ?? και στην κατ?χηση των βαπτιζομ?νων. Η κατ?χηση αυξ?θηκε, εν? στην ανατολ? δημιουργ?θηκαν δ?ο σ?ματα. Το σ?μα των ?ακρο?μενων? και των ?φωτιζομ?νων?. Επ?ση? επετρ?πη η παρακολο?θηση του διδακτικο? μ?ρου? τη? λειτουργ?α?, ?χι ?μω? και του μυστηριακο?. Η αρχικ? ομολογ?α των πρ?των αι?νων ?ταν απλ?, εν συνεχε?α ?γινε πιο σ?νθετη λ?γω των αιρετικ?ν ομ?δων. ?να τ?τοιο βαπτιστ?ριο σ?μβολο ομολογ?α? διατηρ?θηκε απ? ?να απ?κρυφο κε?μενο που χαρακτηριζ?ταν ω? Επιστολ? Αποστ?λων και συντ?χθηκε κατ? το 160 με 170 σε αιθιοπικ? γραφ?[5].
Ω? χρ?νο? τελ?σεω? του βαπτ?σματο? καθορ?στηκε στη Δ?ση την προηγο?μενη ν?χτα των εορτ?ν του Π?σχα και τη? Πεντηκοστ??, εν? στην Ανατολ? με τι? ?διε? εορτ?? και αργ?τερα με την προσθ?κη τη? εορτ?? των Θεοφαν?ων. Στη Δ?ση οι βαπτισθ?ντε? επ? 8 ημ?ρε? ?φεραν λευκ? χιτ?νιο και για αυτ? το λ?γο το Σ?ββατο του Θωμ? αποκλ?θηκε ?Sabbatum in albis?, εν? στην ανατολ? ?Διακαιν?σιμο??. Οι μοντανιστ?? μ?λιστα ?διναν κατ? τη β?πτιση μ?λι και γ?λα. Με το β?πτισμα συνδ?θηκε τ?σο η Θε?α Ευχαριστ?α ?σο και το χρ?σμα.
Σε ?,τι αφορ? την τελετουργ?α, οι κατηχο?μενοι που δι?τρεχαν κ?νδυνο να πεθ?νουν βαπτ?ζονταν επειγ?ντω? δι? ραντισμο?, αν ?μω? τελικ?? επιζο?σαν τ?τε ?πρεπε το β?πτισμα να συμπληρωθε? ειδ?λλω? θεωρε?το ?κυρο, ?πω? αποφ?σισε σχετικ? η σ?νοδο? τη? Νεοκαισ?ρεια?. Επ?ση? αν π?θαινε ο κατηχο?μενο? απαγορευ?ταν η β?πτισ? του, κ?τι που ε?χαν στο τυπικ? του? οι μαρκιων?τε?. Οι εμφαν?σει? αιρ?σεων και θεολογικ?ν ομ?δων στο προσκ?νιο ιδ?ω? τον τρ?το αι?να προκ?λεσε εντ?σει? στο εσωτερικ? τη? εκκλησ?α? που διαμ?ρφωσαν περαιτ?ρω το τυπικ? τη? εκκλησ?α? π?νω στο μυστ?ριο. Αυτ? προ?κυψαν απ? το ζ?τημα τη? κ?ρωση? του βαπτ?σματο? των μετανοο?ντων στου? κ?λπου? τη? εκκλησ?α?. Αρκετ?? σ?νοδοι ασχολ?θηκαν με το ζ?τημα και επικρ?τησε η ?ποψη πω? ?γκυρο β?πτισμα θεωρε?ται το β?πτισμα στο ?νομα τη? Αγ?α? Τρι?δα?.
Νηπιοβαπτισμ?? και θ?σπιση του βαφτ?σματο? δι? ν?μου
[Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα]?να ?λλο σημαντικ? ζ?τημα που προκ?λεσε διχογνωμ?α κατ? του? πρ?του? χριστιανικο?? αι?νε? ?ταν ο νηπιοβαπτισμ??. Ο Ειρηνα?ο? περ? το 185 αναφ?ρεται[6] ασαφ?? για πρ?τη φορ? στο ζ?τημα αυτ?. Ο Τερτυλλιαν?? αποδοκ?μαζε την πρακτικ? του βαπτ?σματο? νηπ?ων και προ?σπισε την ?ποψη ?τι θα ?πρεπε να ενηλικιωθο?ν πρ?τα: ?Fiant Christiani cum Christum nosse potuerint?, δηλαδ? ?α? γ?νονται χριστιανο? [δηλ. να βαφτ?ζονται] τα παιδι? ?ταν ε?ναι πλ?ον σε θ?ση να γνωρ?σουν τον Χριστ??[7]. Αντιθ?τω? ο Κυπριαν??, ο οπο?ο? ε?χε την ?ποψη ?τι ??λε? οι αμαρτ?ε? εξαλε?φονται με το β?πτισμα?[8], θεωρο?σε και τα ν?πια ανεξαιρ?τω? θα ?πρεπε να βαφτ?ζονται[9] εν? ο Ωριγ?νη? θεωρο?σε το νηπιοβαπτισμ? αποστολικ? παρ?δοση[10]. Απ? τον 3ο αι?να η εκκλησ?α ?ρχισε να καθιερ?νει το νηπιοβαπτισμ?[11]. Εντο?τοι?, δεν υπ?ρχουν σαφ? στοιχε?α υπ?ρ του νηπιοβαπτισμο? πριν απ? τον 3ο αι?να, εν? ε?ναι προφαν?? ?τι ?λε? οι αρχα?ε? βαπτιστ?ριε? λειτουργ?ε? αφορο?σαν το β?πτισμα ενηλ?κων.[12]
Ω? τον 6ο αι?να το αργ?τερο, καθιερ?θηκε ευρ?τερα το β?πτισμα νηπ?ων, καθ?? και η υποχρ?ωση ?τι το ν?πιο θα ακολουθο?σε την π?στη, καθ?? ?να? εν?λικο? χριστιαν??, ο λεγ?μενο? ?αν?δοχο??, αναλ?μβανε εν ον?ματι του νηπ?ου την υποχρ?ωση να ακολουθ?σει ω? εν?λικο? τη χριστιανικ? π?στη[13] και προσωποποιο?σε την ευθ?νη του ?λου σ?ματο? τη? τοπικ?? εκκλησ?α? για την ορθ? κατ?χηση του ν?ου μ?λου? τη?. Το ?θιμο του νηπιοβαπτισμο? σ?ντομα μετ? τη γ?ννηση του νηπ?ου διαδ?θηκε ευρ?τερα κατ? τον 10ο και 11ο αι?να και ?γινε γενικ?τερα αποδεκτ? κατ? τον 13ο αι?να.[14]
Ο υποχρεωτικ?? βαπτισμ?? —νηπ?ων και ενηλ?κων— αλλ? και ο εξαναγκασμ?? ειδωλολατρικ?ν και ?τερων χριστιανικ?ν ομ?δων ?στε να εκχριστιανιστο?ν μ?σω βαφτ?σματο?, μαρτυρε?ται ?δη απ? τον 6ο αι?να στον Ιουστινιαν? Κ?δικα που εκδ?θηκε απ? τον Ιουστινιαν? Α', ?που ορ?ζονταν δι? ν?μου ?τι ??λα τα μικρ? παιδι? πρ?πει να δ?χονται το σωτ?ριο β?πτισμα αμ?σω? και χωρ?? καμ?α αναβολ?? [15]. Παρ? τη νομοθεσ?α αυτ? ?μω?, στην Ορθ?δοξη Εκκλησ?α, οι ιερο? καν?νε? αποκλε?ουν τη β?πτιση νηπ?ων αν αυτ? δεν ε?ναι παιδι? χριστιαν?ν γον?ων,[16] εν? η Πενθ?κτη Οικουμενικ? Σ?νοδο? ?δωσε οικουμενικ? κ?ρο? στον 113ο καν?να τη? Συν?δου τη? Καρθαγ?νη? στον οπο?ο προβλ?πεται ?τι "ο καθε?? να αναδ?χεται τον χριστιανισμ?ν με θεληματικ?ν και ελευθ?ραν προα?ρεσιν".[17]
Η Θεολογ?α του Βαπτ?σματο?
[Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα]Ορθ?δοξη εκκλησ?α
[Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα]Για την Ορθ?δοξη Εκκλησ?α το β?πτισμα αποτελε? ?να απ? τα επτ? τη? μυστ?ρια. Σ?μφωνα μ?λιστα με το υπ?μνημα τη? Μεγ?λη? Παρασκευ??, το β?πτισμα ?πω? και η Θε?α Ευχαριστ?α εξ?ρευσαν εκ τη? τρωθε?ση? πλευρ?? του Ιησο? Χριστο?.[18] Κατ? τον Απ?στολο Πα?λο δ?θηκε απ? τον Κ?ριο να λυτρωθε? ο ?νθρωπο? απ? το προπατορικ? αμ?ρτημα και απ? τι? προσωπικ?? αμαρτ?ε?.[19] Η τρ?τη κατ?δυση στην ορθ?δοξη θεολογ?α συμβολ?ζει την τρι?μερο ταφ? και αν?σταση του Χριστο?.[20] ?τσι π?ρα απ? μια τελετουργικ? υποδοχ? των πιστ?ν στο σ?μα τη? εκκλησ?α?, π?ρα απ? τη λ?ψη τη? δωρε?? του Αγ?ου Πνε?ματο?, αποτελε? συμμετοχ? στο θ?νατο και την αν?σταση του Ιησο? Χριστο?. Ο κ?θε νεοφ?τιστο? με τη β?πτιση αποθ?τει τον παλαι?ν ?νθρωπον και εξ?ρχεται απ? το μυστ?ριο αναγεννημ?νο? ?ν Πνε?ματι ?γ?? σ?μφωνα με τα λεγ?μενα του ευαγγελιστ? Ιω?ννη.[21]

Σ?μφωνα με την ορθ?δοξη παρ?δοση ο νεοφ?τιστο? πρ?πει να καταδ?εται πλ?ρω? στο ?δωρ (τριττ? κατ?δυση), εν? η δι' επιχ?σεω? ? ραντ?σματο? β?πτιση αποτελε? κακοδοξ?α. Το μυστ?ριο αυτ? τελε?ται στι? 8 ? στι? 40 ημ?ρε? απ? τη γ?ννηση, εν? υπ?ρχουν και ομολογ?ε? οι οπο?ε? δ?χονται τη β?πτιση μ?νο μετ? την ενηλικ?ωση. Η β?πτιση εικον?ζει την ?κχυση του Αγ?ου Πνε?ματο? στο βαπτιζ?μενο ?τομο.
Μετ? τη β?πτιση, η αμαρτητικ? επιθυμ?α και ορμ? εξακολουθο?ν να παραμ?νουν στο βαπτισθ?ντα, χωρ?? ?μω? να καταλογ?ζονται σαν αμαρτ?α στη φ?ση πο? ελευθερ?θηκε απ? το προπατορικ? αμ?ρτημα. Η μετ? το β?πτισμα παρουσ?α τη? αμαρτητικ?? ορμ?? αποτελε? μ?σο τη? θε?α? παιδαγωγ?α? κατ? την ορθοδοξ?α, αποτελο?σα κ?νητρο αγ?νων του αναγεννημ?νου κατ? των παθ?ν και τη? αμαρτ?α? και μ?σο ηθικ?? και πνευματικ?? εμπεδ?σεω? και τελει?σεω?. Προ? την ?δια κατε?θυνση κινε?ται και η λογικ? του νηπιοβαπτισμο?, που εισ?χθη απ? του? πρ?του? αι?νε? στην πρ?ξη τη? Εκκλησ?α?. Εισ?χθη για ν' αντιμετωπ?σει την αν?γκη στη ζω? του πληρ?ματο? τη? Εκκλησ?α?, το ενδεχ?μενο να πεθ?νει κ?ποιο? σε πρ?ιμη ηλικ?α αβ?πτιστο?, οπ?τε αδυνατε? να εισ?λθει στη βασιλε?α των ουραν?ν. Τα ν?πια μπορε? να μην ?χουν τη δυνατ?τητα να πιστ?ψουν, αυτ? ?μω? δεν αποτελε? για την ορθ?δοξη εκκλησ?α λ?γο, ?στε να μην μπορο?ν να δεχθο?ν τη βαπτισματικ? χ?ρη. Ε?ναι βασικ? αξ?ωμα στη θεολογ?α τη? ορθοδ?ξου παραδ?σεω?, ?τι η θε?α χ?ρη ενεργε? λυτρωτικ?, εκε? ?που δεν υπ?ρχει η αμαρτ?α, η οπο?α ε?ναι ο μ?νο? παρ?γων πο? αναστ?λλει και μαται?νει τη λυτρωτικ? τη? εν?ργεια. Στα ν?πια το στοιχε?ο τη? προσωπικ?? αμαρτ?α? απουσι?ζει και συνεπ?? ? θε?α χ?ρη μπορε? να επιδρ?σει ευεργετικ?, καταλ?οντα? απ? τη φ?ση του? το σ?μα του προπατορικο? αμαρτ?ματο?.
Ο Ιησο? Χριστ?? βαπτ?στηκε στον Ιορδ?νη ποταμ?. Σ?μερα τα μωρ? βαπτ?ζονται στη κολυμπ?θρα στην εκκλησ?α. Το μωρ? το υποδ?χεται στην ε?σοδο τη? εκκλησ?α? ο νον?? και η νον? του. Το πα?ρνουν αγκαλι? και λ?μπουν απ? χαρ? ε?ναι ευλογ?α και τιμ? να γ?νεσαι νον?? και νον? και εκε?νοι νι?θουν την ευθ?νη. Κ?θε κ?νηση ?χει τη σημασ?α τη? το Β?πτισμα ε?ναι ιερ? μυστ?ριο. Η μ?ρα τη? β?φτιση? εν?? παιδιο? ε?ναι ημ?ρα χαρ?? για ?λου?. Απ’ τη στιγμ? που θα βρεθο?με στο να?, βλ?πουμε γελαστ? και χαρο?μενα πρ?σωπα. Ο πρωταγωνιστ?? τη? ημ?ρα?, ε?ναι το μωρ? που θα βαφτιστε?, και που συγκεντρ?νει τι? ευχ?? ?λων. ?ταν αρχ?ζει το μυστ?ριο του Βαπτ?σματο?, ο ιερ?α? στ?κεται με το νον?, τη νον? και το παιδ? κοντ? στην ε?σοδο τη? εκκλησ?α? και διαβ?ζει ευχ?? για το μωρ?. Στη συν?χεια, ο νον?? με τη νον? απαγγ?λλουν το Πιστε?ω, καθ?? το μικρ? παιδ? δεν μπορε? να το πει μ?νο του. Μετ? πηγα?νουν ?λοι στη μ?ση του ναο? γ?ρω απ? την κολυμπ?θρα. Ο ιερ?α? ευλογε? το νερ?, κ?νοντα? το σημε?ο του σταυρο? τρει? φορ??. Ευλογε? και το λ?δι και αλε?φει ?λο το σ?μα του μωρο?. ?πειτα δ?νει λ?δι στο νον? και στη νον? να το αλε?ψουν και εκε?νοι. (Αυτ? μα? θυμ?ζει την προετοιμασ?α των αθλητ?ν για του? αγ?νε? π?λη?). ?πω? και την προετοιμασ?α του μικρο? παιδιο? για τον αγ?να τη? ζω??. Μετ? απ? αυτ?, ο ιερ?α? σηκ?νει το παιδ? ψηλ? π?νω απ? την κολυμβ?θρα και το βυθ?ζει τρει? φορ?? στο νερ? ψ?λλοντα? βαφτ?ζεται ο δο?λο? (? η δο?λη) του Θεο?… Ει? το ?νομα του Πατρ?? και του Υιο? και του Αγ?ου Πνε?ματο?. Μετ? ακουμπ? το μωρ? στην αγκαλι? του νονο? ? τη? νον?? π?νω σε ?να λευκ? σεντ?νι... ξεκιν?ει το μυστ?ριο του Χρ?σματο?, με το οπο?ο προσφ?ρονται στο παιδ?κι τα χαρ?σματα του Αγ?ου Πνε?ματο?. Ο ιερ?α? σταυρ?νει με ?γιο μ?ρο το μ?τωπο, το στ?θο?, τα χ?ρια και τα π?δια του παιδιο? λ?γοντα? σ?ντομε? προσευχ??. ?στερα, με ?να ψαλιδ?κι κ?βει μικρ?? το?φε? απ? τα μαλλι? του. Αυτ? σημα?νει την αφι?ρωση του παιδιο? στο Θε?. Στη συν?χεια ντ?νουν το παιδ? με λευκ? ρο?χα και ο νον?? ? η νον? το? φορ?ει το χρυσ? σταυρουδ?κι. Ο ιερ?α? με το νον?, τη νον? και του? γονε?? και την αναμμ?νη λαμπ?δα που συν?θω? την κρατ?ει κ?ποιο παιδ?, κ?νει κ?κλο γ?ρω απ? την κολυμβ?θρα ψ?λλοντα?: ??σοι ει? Χριστ?ν εβαπτ?σθητε, Χριστ?ν ενεδ?σασθε?, δηλαδ? (?σοι βαφτιστ?κατε στο ?νομα του Χριστο?, στολιστ?κατε με τη χ?ρη του). Τα λευκ? ρο?χα που φορ?ει το μωρ? και η λαμπ?δα συμβολ?ζουν τη χαρ? και το φω? που πα?ρνει ο ν?ο? χριστιαν?? με το β?πτισμα. Στο τ?λο?, ?λοι –συγγενε?? και φ?λοι– πα?ρνουν τη μπομπονι?ρα με τα κουφ?τα και το γλυκ?. Ε?χονται στο βαφτισμ?νο παιδ? και στου? γονε?? του (να ζ?σει!), εν? στο νον? και στη νον? ε?χονται (π?ντα ?ξιοι), να σου τρ?ξει (να σου φ?ρει γο?ρι). Απ? τ?ρα και και στο εξ?? το μωρ? γ?νεται χριστιαν?? και μπα?νει στη μεγ?λη οικογ?νεια τη? Εκκλησ?α?.
Ρωμαιοκαθολικ? εκκλησ?α
[Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα]
Και στη Ρωμαιοκαθολικ? Εκκλησ?α το β?πτισμα αποτελε? ?να απ? τα επτ? μυστ?ρια και ακολουθε?ται η πρακτικ? του νηπιοβαπτισμο?. Σε αντ?θεση ?μω? με την Ορθ?δοξη Εκκλησ?α, δεν τελε?ται ταυτ?χρονα με τη β?πτιση και το μυστ?ριο του χρ?σματο? (confirmation), αλλ? το χρ?σμα γ?νεται αρκετ? χρ?νια αργ?τερα (συν?θω? σε ηλικ?α 7-14 ετ?ν). Στο μεσοδι?στημα τα παιδι? πηγα?νουν μεν στην εκκλησ?α, δεν λαμβ?νουν ?μω? συν?θω? μ?ρο? στη Θε?α Ευχαριστ?α. Εν? το β?πτισμα γ?νεται απ? ιερ?α σε νηπιακ? ηλικ?α, το χρ?σμα δ?δεται απ? επ?σκοπο σε ηλικ?α ?που ο πιστ?? ε?ναι σε θ?ση να αντιληφθε? τα συμβα?νοντα.

Συν?θω? στη Λατινικ? Εκκλησ?α, το β?πτισμα δεν τελε?ται με κατ?δυση σε νερ?, αλλ? με επ?χυση ?δατο? στην κεφαλ? του βαπτιζ?μενου π?νω απ? ?β?ζο β?πτιση??, μια συν?θεια που εισ?χθη τον 14ο αι?να και καθιερ?θηκε σταδιακ? κατ? του? αμ?σω? επ?μενου? αι?νε?, αν και η Ρωμαιοκαθολικ? Εκκλησ?α δεν απορρ?πτει δογματικ? τον Ορθ?δοξο τρ?πο βαπτ?σματο?. Τα τελευτα?α χρ?νια μ?λιστα, το β?πτισμα με β?θιση κερδ?ζει σε δημοτικ?τητα εντ?? τη? Λατινικ?? Εκκλησ?α?. Σε νε?τερα εκκλησιαστικ? ιερ?, η κολυμβ?θρα μπορε? να σχεδιαστε? ?στε να επιτρ?πει ρητ? το β?πτισμα με β?θιση.[22] Οι Ανατολικ?? Καθολικ?? Εκκλησ?ε? συν?θω? εφαρμ?ζουν β?θιση ? τουλ?χιστον μερικ? β?θιση.
Συχν? δεν ε?ναι χωριστ? τελετ?, ?πω? στην Ορθ?δοξη Εκκλησ?α, αλλ? τελε?ται στο πλα?σιο τη? Θε?α? Λειτουργ?α?.
Προτεσταντισμ??
[Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα]Εκκλησ?ε? τη? Πεντηκοστ??
[Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα]Οι Εκκλησ?ε? τη? Πεντηκοστ?? τελο?ν το β?πτισμα με πλ?ρη κατ?δυση στο νερ?. Για του? Πεντηκοστιανο?? το β?πτισμα στο νερ? ε?ναι το εξωτερικ? σημε?ο μια? αλλαγ?? που ?χει αρχ?σει ?δη να πραγματοποιε?ται σε κ?ποιον μ?σα απ? την αναγ?ννηση (Π?τρου α3 και α23), την αρχ? τη? αλλαγ?? που κ?νει ο Θε?? στον ?νθρωπο. Το β?πτισμα ε?ναι η ταφ? του παλαιο? αμαρτωλο? ανθρ?που και η αν?σταση/αν?δυση σε ν?ο ?νθρωπο, σ?μφυτο με τον Χριστ? (Προ? Ρωμα?ου? Κεφ. ?). Απαρα?τητε? προ?ποθ?σει? για να βαπτισθε? ?να ?τομο στο νερ?, ε?ναι να ?χει πιστ?ψει στον Χριστ? (Πρ?ξει? Αποστ?λων η37) και στο Ευαγγ?λι? του, και να ?χει μετανο?σει απ? την αμαρτ?α. Γ?νεται επομ?νω? σε ?νδρε? και γυνα?κε? που ε?ναι σε θ?ση να πιστ?ψουν και να μετανο?σουν, οπ?τε δεν τελο?νται νηπιοβαπτισμο?.
Για τα ν?πια στι? Εκκλησ?ε? τη? Πεντηκοστ?? γ?νεται η λεγ?μενη ?αφι?ρωση? (Κατ? Λουκ?ν β27).
Αγγλικανισμ??
[Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα]Η Αγγλικανικ? Εκκλησ?α βαπτ?ζει ? με β?θιση ? με ?γχυση ?δατο?, αν?λογα με την προσωπικ? επιλογ?.[23][24]
Υποσημει?σει?
[Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα]- ↑ Ιω?ννου Γ?,5
- ↑ Ματθα?ου ΚΗ?,19
- ↑ ?Περ? δ? το? βαπτ?σματο?, ο?τω βαπτ?σατε, ε?? τ? ?νομα το? πατρ?? κα? το? υ?ο? κα? το? ?γ?ου πνε?ματο? ?ν ?δατι ζ?ντι. [??ν δ? μ? ?χ?? ?δωρ ζ?ν, ε?? ?λλο ?δωρ β?πτισον· ε? δ? ο? δ?νασαι ?ν ψυχρ?, ?ν θερμ?. ??ν δ? ?μφ?τερα μ? ?χ??, ?κχεον ε?? τ?ν κεφαλ?ν τρ?? ?δωρ ε?? ?νομα πατρ?? κα? υ?ο? κα? ?γ?ου πνε?ματο?. Πρ? δ? το? βαπτ?σματο? προνηστευσ?τω ? βαπτ?ζων κα? ? βαπτιζ?μενο? κα? ε? τινε? ?λλοι δ?νανται· κελε?ει? δ? νηστε?σαι τ?ν βαπτιζ?μενον πρ? μι?? ? δ?ο]?. (Διδαχ? 7:1-4) ?Ημε?? μ?ν καταβα?νομεν ε?? τ? ?δωρ γ?μοντε? ?μαρτι?ν κα? ??που? κα? ?ναβα?νομεν καρποφορο?ντε? ?ν τ? καρδ?? τ?ν φ?βον κα? τ?ν ?λπ?δα ε?? τ?ν ?ησο?ν ?ν τ? πνε?ματι ?χοντε??. (Επιστολ? Βαρν?βα 11:10, 11) ?Ο?κ ?ξ?ν ?στιν χωρ?? το? ?πισκ?που ο?τε βαπτ?ζειν ο?τε ?γ?πην ποιε?ν?. (Ιγνατ?ου, Επιστολ? Προ? Σμυρνα?ου? 8:2)
- ↑ De baptismo 17
- ↑ EΡ Πρεσ:Πιστε?ει? ει? Θε?ν Παντοδ?ναμον;
ΑΠ Κατ: Πιστε?ω.
ΕΡ Πρεσβ: Πιστε?ει? ει? Χρσιτον Ιησο?ν, Υι?ν Θεο?, γεννηθ?ντα εκ Πνευματο? Αγ?ου και Μαρ?α? τη? Παρθ?νου και σταυρωθ?ντα επι Ποντ?ου Πιλ?του και θαν?ντα και ταφ?ντα, και ?ν?στη την τρ?τη ημ?ρα ζ?ντα εκ νεκρ?ν και αν?βη ει? του? ουρανο?? και εκ?θισεν εκ δεξια του Πατρ??, ελθ?ντα κρ?ναι ζ?ντα? και νεκρο??.
ΑΠ Κατ:Πιστε?ω.
ΕΡ Πρεσβ: Πιστε?ει? ει? το ?γιο Πνε?μα και αγ?αν εκκλησ?αν και σαρκ?? αν?στασιν.
ΑΠ Κατ:Πιστ?υω - ↑ Κατ? Αιρ?σεων 2,22,4
- ↑ De Baptismo 18, βλ?πε [1])
- ↑ ?Omnia delicta in baptismo deponi?. (Testimoniorum Libri Tres Adversus Judaeos 3:65, διαθ?σιμο εδ?, υπ? Philip Schaff, Fathers of the Third Century: Hippolytus, Cyprian, Caius, Novatian, στον ιστ?τοπο Christian Classics Ethereal Library).
- ↑ ??λοι εμε?? κρ?νουμε μ?λλον ?τι το ?λεο? και τη χ?ρη του Θεο? δεν πρ?πει να την αρνι?μαστε σε καν?ναν γεννημ?νο απ? ?νθρωπο. [...] Επιπλ?ον, η π?στη στη θε?α Γραφ? διακηρ?ττει σε εμ??, ?τι για ?λου?, ε?τε ν?πια ε?τε μεγαλ?τεροι, υπ?ρχει η ?δια ισ?τητα θε?κ?? δωρε??. [...] Δι?τι σε σ?γκριση με την τ?ρηση τη? ?γδοη? ημ?ρα? στην Ιουδα?κ? παρ?δοση τη? περιτομ?? τη? σ?ρκα?, ?να μυστ?ριο δ?θηκε προηγουμ?νω? ω? σκι? και ω? πρακτικ?· αλλ? ?ταν ?ρθε ο Χριστ??, εκπληρ?θηκε με αλ?θεια. Δι?τι καθ?? η ?γδοη ημ?ρα, δηλαδ? την πρ?τη ημ?ρα μετ? το Σ?ββατο, επρ?κειτο να ε?ναι εκε?νη κατ? την οπο?α ο Κ?ριο? θα ανασταιν?ταν, και θα μα? αναζωογονο?σε, και θα μα? ?δινε την περιτομ? του πνε?ματο?, η ?γδοη ημ?ρα, δηλαδ? η πρ?τη ημ?ρα μετ? το Σ?ββατο, και η ημ?ρα του Κυρ?ου, προ?λθε αντιτυπικ?· ο δε τ?πο? ?παψε ?ταν ?ρθε η αλ?θεια, και η πνευματικ? περιτομ? δ?θηκε σε εμ??. Για αυτ? τον λ?γο νομ?ζουμε ?τι κανε?? δεν πρ?πει να παρεμποδ?ζεται απ? το να λαβα?νει τη χ?ρη μ?σω αυτο? του ν?μου που ?χει ?δη τεθε? σε ισχ?, και ?τι η πνευματικ? περιτομ? δεν θα πρ?πει να παρεμποδ?ζεται απ? τη σαρκικ? περιτομ?, αλλ? ?τι ο κ?θε ?νθρωπο? ανεξαιρ?τω? πρ?πει να γ?νεται δεκτ?? στη χ?ρη του Χριστο??. (Επιστολ? Προ? Φ?δο, Περ? Νηπιοβαπτισμο? 64[63]:2-5, διαθ?σιμη στο ?ντερνετ εδ? (Philip Schaff, Fathers of the Third Century: Hippolytus, Cyprian, Caius, Novatian), στον ιστ?τοπο Christian Classics Ethereal Library)
- ↑ Υπομ. Ει? Ρωμα?ου? 5
- ↑ Τερτυλλιαν??, De Baptismo 18· Κυπριαν??, Επιστολ? Προ? Φ?δο, Περ? Νηπιοβαπτισμο? 64[63]:2-4
- ↑ ?There is no certain evidence of [the baptism of infants] earlier than the 3rd century, and the ancient baptismal liturgies are all intended for adults. The liturgy and the instructions clearly understand the acceptance of baptism as an independent adult decision; without this decision the sacrament cannot be received. The Roman Catholic Church accepts this principle by introducing adults (sponsors, godparents), who make the decision for the infant at the commission of the parents. In Roman law as in modern law, adults are empowered to make decisions for minors. It is expected that the children will accept the decision made for them and will thus supply the adult decision that was presumed?. (Encyclop?dia Britannica 2006, Ultimate Reference Suite, λ?μμα ?Roman Catholicism: Baptism?)
- ↑ Κατ? τον Τερτυλλιαν?, ε?χε ?δη απ? τον 3ο αι?να εισαχθε? στι? χριστιανικ?? πρακτικ??. (De Baptismo 18)
- ↑ ?From the sixth century on at the latest, the Catholic church permitted the baptism of children, the engagement to follow the faith being taken in their name by adult Christians. The custom of baptizing infants soon after birth became popular in the tenth or eleventh century and was generally accepted by the thirteenth?. (Encyclopedia of Religion (Second ed.), 2004, Publ. Macmillan Reference, Τ?μο? 2, σελ. 782) ?The Christian education of children who were not aristocrats or future clergymen or monks was irregular. Whereas in antiquity catechetical instruction was organized especially for the adult laity, after the 5th century more and more children and then infants received baptism, and, once baptized, a child was not required to receive any particular religious education. His parents and godparents assisted him in learning the minimum, if anything at all. Only by attending church services and listening to sermons did the child acquire his religious culture?. (Encyclop?dia Britannica 2006, Ultimate Reference Suite, λ?μμα ?Education, history of: From the 5th to the 8th century?)
- ↑ ?Θεσπ?ζουμε δε και ν?μο, σ?μφωνα με τον οπο?ο ?λα τα μικρ? παιδι? πρ?πει να δ?χονται το σωτ?ριο β?πτισμα αμ?σω? και χωρ?? καμ?α αναβολ?, ?στε ?πω? και οι μεγαλ?τεροι να μπορο?ν να εκκλησι?ζονται και να κατηχο?νται στι? θε?ε? γραφ?? και του? θε?ου? καν?νε?. ?τσι θα μπορο?ν να διαφυλ?ξουν την αληθιν? π?στη των ορθοδ?ξων χριστιαν?ν και δεν θα επιστρ?ψουν ξαν? στην παλαι? πλ?νη. Και ?σων ?χουν κ?ποιο στρατιωτικ? ? ?λλο αξ?ωμα και περιουσ?α μεγ?λη και για να κρατ?σουν τα προσχ?ματα εβαπτ?σθησαν οι ?διοι ? πρ?κειται να βαπτισθο?ν, αφ?νοντα? ?μω? τι? συζ?γου? του? και τα τ?κνα του? ? τα ?λλα μ?λη του ο?κου του? μ?σα στην Ελληνικ? πλ?νη, διατ?σσουμε να δημευθε? η περιουσ?α του?, να στερηθο?ν ?λων των πολιτικ?ν δικαιωμ?των του? και να τιμωρηθο?ν ?πω? του? αξ?ζει, αφο? ε?ναι φανερ? ?τι ?τυχαν του αγ?ου βαπτ?σματο? δ?χω? να ?χουν π?στη, και τα ?δια δε θα υφ?στανται οι αλιτ?ριοι ?λληνε? και οι Μανιχα?οι, τμ?μα των οπο?ων ε?ναι οι Βορβορ?τε?. Ανακοιν?νουμε σε ?λου? εκε?νου? που ?χουν γ?νει Χριστιανο? και ?δη αξιωθε? το ?γιο και σωτ?ριο β?πτισμα, ?τι ?ποτε εντοπισθο?ν επιμ?νοντε? στην πλ?νη των Ελλ?νων θα καταδικασθο?ν στην εσχ?τη των ποιν?ν. ?σοι ?μω? δεν ?χουν αξιωθε? ακ?μη το σεβαστ? β?πτισμα, θα πρ?πει να εμφανισθο?ν οικειοθελ?? στη Βασιλε?ουσα ? στι? επαρχιακ?? π?λει? του? και να προσ?λθουν στι? αγι?τατε? εκκλησ?ε? μαζ? με τι? συζ?γου? του?, τα τ?κνα του? και ?λα τα υπ?λοιπα μ?λη του ο?κου του? και να κατηχηθο?ν στην αληθιν? π?στη των χριστιαν?ν. ?τσι, αφο? κατηχηθο?ν και αποβ?λουν μια για π?ντα την πλ?νη που του? διακατε?χε, θα πρ?πει να δεχθο?ν το σωτ?ριο β?πτισμα, διαφορετικ? δεν θα ?χουν καν?να απολ?τω? πολιτικ? δικα?ωμα, ο?τε θα του? επιτραπε? να ε?ναι ιδιοκτ?τε? κινητ?? ? ακιν?του περιουσ?α?. Θα του? αφαιρεθο?ν τα π?ντα και θα εγκαταλειφθο?ν οι οικογ?νει?? του? στην εξαθλ?ωση και επιπλ?ον οι ?διοι θα υποβληθο?ν σε δι?φορε? ποιν??. Απαγορε?ουμε δε κ?θε διδασκαλ?α των πασχ?ντων απ? τη ν?σο των ανοσ?ων Ελλ?νων, ?στε να μην μπορο?ν να διαφθε?ρουν τι? ψυχ?? των μαθητ?ν του? με δ?θεν αλ?θειε?. Οι περιουσ?ε? αυτ?ν των ανθρ?πων θα δημευθο?ν και οι ?διοι θα τιμωρηθο?ν με εξορ?α. Αν κ?ποιο? στην επικρ?τει? μα? κρ?βεται, αλλ? συλληφθε? θυσι?ζων ? διαπρ?ττων το αδ?κημα τη? ειδωλολατρ?α? θα τιμωρηθε? με την εσχ?τη των ποιν?ν, με την οπο?α ?λλωστε τιμωρο?νται δικα?ω? και οι Μανιχα?οι και οι Βορβορ?τε?, γιατ? κρ?νουμε ?τι ?λοι αυτο? ε?ναι εξ?σου εγκληματ?ε??. (Ιουστινι?νειο? Κ?διξ 1.11.10)
- ↑ Βλ. 8ο Καν?να τη? Ζ? Οικ. Συν?δου: ?Κ?ποιοι ακολουθ?ντα? ψευδ? π?στη […] κορο?δε?ουν τον Χριστ? τον Θε? μα? προσποιο?μενοι ?τι ε?ναι Χριστιανο? […] ορ?ζουμε αυτο? να μη γ?νονται δεκτο? ο?τε σε ?κοινων?α? ο?τε σε προσευχ? ο?τε στην εκκλησ?α […] ο?τε να βαφτ?ζουν τα παιδι? του? […] Αν ?μω? κ?ποιο? απ' αυτο?? επιστρ?ψει με ειλικριν? π?στη και ομολογ?σει με ?λη του την καρδι? […] αυτ?ν να τον δεχ?μαστε και να τον βαφτ?ζουμε τον ?διο και τα παιδι? του? (Μετ?φραση απ? το: Πρ?δρομο? Ι. Ακανθ?πουλο?, ?Κ?δικα? Ιερ?ν Καν?νων?, ?κδ. Γ?, Β?νια?, Θεσσαλον?κη 2006, σελ. 177.)
- ↑ Νικοδ?μου Αγιορε?του, ?Πηδ?λιον?, εκδ. Βασ. Ρηγ?πουλου, Θεσσαλον?κη 2003, σελ. 520.
- ↑ Το μεν α?μα δι? την των Θε?ων αγιασμ?των μετ?ληψην, το δε ?δωρ δι? το β?πτισμα. Αυτ? γαρ η δακρ?νου? τω ?ντι πηγ?, το καθ' ημ?? συν?χει μυστ?ριον
- ↑ Προ? Τ?τον Γ?,5
- ↑ Ρωμα?ου? ΣΤ?,3,4
- ↑ Ιω?ννου Γ?,8
- ↑ Overbeck, T. Jerome (1998). Ancient Fonts, Modern Lessons (στα Αγγλικ?). Liturgy Training Publications. σελ. 18. ISBN 978-1-56854-091-7.
New baptismal fonts, therefore, should be constructed to allow for the immersion of infants, at least, ...
- ↑ ?Holy Baptism?. The Church of England.
- ↑ ?Baptism?. Episcopal Church. 9 Αυγο?στου 2011.
Βιβλιογραφ?α
[Επεξεργασ?α | επεξεργασ?α κ?δικα]- Βλασ?ου Φειδ?, Εκκλησιαστικ? Ιστορ?α, Εκδ?σει? Δι?γηση, Αθ?να, 2002.
- Ηλ?α Μηνι?τη, Οι Τρει? περ? Π?στεω? Λ?γοι (Δογματικ? Ορθοδ?ξου Εκκλησ?α?), Εκδ?σει? Επτ?λοφο?, Αθ?να.
- Θεοδ?ρου Ανδρ?α?, Απαντ?σει? σε ερωτ?ματα δογματικ? - συμβολικ? - ιστορικοδογματικ?, Εκδ?σει? Αποστολικ? Διακον?α.
- The Anchor Bible Dictionary, Τ?μ. 1, 1992, Εκδ. Doubleday.
![]() |
Αυτ? το λ?μμα σχετικ? με τον Χριστιανισμ? χρει?ζεται επ?κταση. Μπορε?τε να βοηθ?σετε την Βικιπα?δεια επεκτε?νοντ?? το. |